The party’s over
By Kebour Ghenna
It is said that the Roman Empire fell because it became weak and immoral, in a word ‘decadent’. As the late columnist Joseph Sobran once wrote, the Romans were so busy at their orgies, throwing Christians to the lions, poisoning their spouses, and eating exotic parts of animals in between visits to the vomitorium so they could eat more, that they didn’t notice all the Germans gathering on the frontiers. Then the ruthless pagan Germans rode in, trampled under their horses’ hooves the few poor debauched legionnaires who remained, still foolishly fighting on foot, sacked Rome, destroyed civilisation, overthrew the last emperor in 476, and ushered in the Dark Ages.
I am tempted to make an analogy!
Dysfunctional Ethiopia: Personality cult of Abye, religious conflicts, ethnic antagonism, economic fears, corruption, patronage, intimidation, violence, unaccountability.
Ethiopia is indeed in a period of change.
But do we really know where we are heading?
And if we do, then do we really want to go there?
This administration is failing not because of lack of support from the people, but because of poor leadership, ‘softish’ dictatorship, flawed institutional design. No one is allowed or wants to take responsibility.
Which brings us to the first defector of the new Prosperity Party’s democratic centralism: Lemma Megersa, an ambitious man who was quietly moved away from his powerful position as President of Oromia, to the Ministry of Defense, and now when he felt he may be losing all semblance of real power, he jumped ship.
Sound bad? Sound like a crisis? Well, may be.
Losing Lemma may be a nuisance but not a serious impediment to Abye. He (Abye) will continue to exploit the breakdown of EPRDF’s party influence. He’ll easily grab the party power (now literally HIS party) as it suits him with more freedom than perhaps any other leader in 50 years. He will organize the 2020 election with Jawar and co, hold multiparty elections with his Pro-Capitalist Prosperity Party as a favorite to win the elections. He will ultimately sell off state-owned assets to benefit the corporate sector and ease the way for price increases to consumers. Is that democracy, or domination by US capital?
Not that we know any better than you do, Dear Readers, how parties will fare in the next election. But if you read enough, you’ll see all the calls for multiparty elections coming from Washington are accompanied by a demand for open markets. Washington believes the two go hand in hand. And Prosperity Party obliges.
Meanwhile we spend time speculating about which local or national parties will form a government, or what happens if TPLF and ORDF or GPDM unite, or where would Lemma land, or Jawar go? etc…. We do not know we’re being played by the ‘Empire’. The problem is when we wake up… we would have lost everything, to be free to do anything!
በኦሮሚያ ክልል በተካሄዱ ተቃውሞዎች 67 ሰዎች ተገደሉ
ግጭቱ ከክልሉ አቅም በላይ በመሆኑ የመከላከያ ሠራዊት ተሰማርቷል
የኦኤምኤን ቴሌቪዥን ጣቢያ ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ጃዋር መሐመድ የተመደበለት ጥበቃ እንዲነሳ በመባሉ በተቀሰቀሰ ውዝግብ፣ በኦሮሚያ ክልል በተካሄዱ ተቃውሞዎች የሞቱ ሰዎች ቁጥር 67 መድረሱ ተረጋገጠ፡፡ በአንዳንድ አካባቢዎች ሃይማኖታዊና ብሔር ተኮር ጥቃቶች ተፈጽመዋል፡፡
የኦሮሚያ ክልል ፖሊስ ኮሚሽን ዓርብ ጥቅምት 14 ቀን እንዳስታወቀው በክልሉ በተቀሰቀሱ ተቃውሞዎች 67 ሰዎች ተገድለዋል፡፡ ከተገደሉት ውስጥ 13 ያህሉ በጥይት፣ ቀሪዎቹ ደግሞ በተፈጸመባቸው ጥቃት ሕይወታቸው ማለፉን የክልሉ ፖሊስ ኮሚሽን ገልጿል፡፡ ከተገደሉት መካከል አምስቱ የፖሊስ ባልደረቦች እንደሆኑ ኮሚሽኑ አስታውቋል፡፡
የክልሉ ፖሊስ ኮሚሽን ይህንን ቢልም ጉዳት በደረሰባቸው አካባቢዎች የሚኖሩ ሰዎች የተገደሉት ሰዎች ቁጥር ሊጨምር ይችላል እያሉ ነው፡፡ በአንዳንድ ሥፍራዎች የተፈጸሙት ጥቃቶች ሃይማኖታዊና ብሔር ተኮር በመሆናቸው ሳቢያ በርካቶች ጉዳት እንደደረሰባቸው ተናግረዋል፡፡
በሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በመንግሥታቸው የበጀት ዓመቱ ዕቅዶችና በወቅታዊ ጉዳዮች ላይ ማብራርያ የሰጡት ጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) የውጭ ዜግነት ያላቸው የሚዲያ ባለቤቶች ጥላቻና ግጭትን ከሚቀሰቅሱ ሥራዎች ካልተቆጠቡ፣ መንግሥት ዕርምጃ እንደሚወስድ ማክሰኞ ጥቅምት 11 ቀን 2012 ዓ.ም. ማስታወቃቸው ይታወሳል፡፡
የጠቅላይ ሚኒስትሩ ማስጠንቀቂያ በጥቅሉ የተነገረ ቢሆንም ጃዋር የውጭ ዜግነት ያለው ትውልደ ኢትዮጵያዊ የፖለቲካ አክቲቪስትና የሚዲያ ባለቤት መሆኑ፣ ራሱን ጨምሮ በርካቶች የጠቅላይ ሚኒስትሩ ማስጠንቀቂያ በዋናነት እሱን የሚመለከት አድርገው ተገንዝበውት ነበር፡፡
ጠቅላይ ሚኒስትሩ ይህንን ማስጠንቀቂያ ባስተላለፉበት ዕለት አመሻሽይ ላይ ወደ ሩሲያ ተጉዘዋል፡፡ ነገር ግን በዚያው ዕለት ዕኩለ ሌሊት ለጃዋር ደኅንነት ጥበቃ እንዲያደርጉ በመንግሥት የተመደቡ ጥበቃዎች፣ በአዲስ አበባ ከተማ ቦሌ አካባቢ ከሚገኘው መኖሪያ ቤት ሥራቸውን አቋርጠው እንዲወጡ ታዘዋል በመባሉ ምክንያት አለመግባባት ተፈጥሯል፡፡
የጥበቃ አገልግሎቱ ተገቢ ባልሆነ ሰዓትና እሱ ሳያውቅ እንዲነሳ ትዕዛዝ ተላልፏል በመባሉ በጃዋር ላይ ሥጋት መፍጠሩንና ለዚህም ተጨባጭ ምክንያት ከመንግሥት ኃላፊዎች ማግኘት አለመቻሉን በመግለጽ፣ ከ1.7 ሚሊዮን በላይ ተከታዮችን ባፈራበት የማኅበራዊ ትስስር ገጽ ላይ በዚያው ሌሊት ይፋ እንዲያደርግ እንዳስገደደው ራሱ ተናግሯል፡፡
ይህንንም ተከትሎ ከጃዋር መኖሪያ ቅርብ ከሆኑ አካባቢዎች ደጋፊዎቹ ሌሊቱን ተጉዘው በሥፍራው የደረሱ ሲሆን፣ እሱ ይፋ ያደረገው መረጃም ስሜትና ጥርጣሬን እየቀላቀለ ሌሊቱን ሲሰራጭ አድሮ ‹‹ቄሮ›› በሚባል መጠሪያ የሚታወቁ ወጣቶች በማግሥቱ በበርካታ የኦሮሚያ ክልል ከተሞች ለተቃውሞ እንዲወጡ፣ ተቃውሟቸውንም መንገድ በመዝጋትና እንቅስቃሴዎችን በማስተጓጎል እንዲገልጹ አድርጓቸዋል፡፡ ተቃውሞውም እየተስፋፋ በርካታ ሥፍራዎችን አዳርሷል፡፡
ጃዋር የተመደቡለት የጥበቃ ሰዎች በዕኩለ ሌሊት እንዲነሱና ጥበቃው እንዲቋረጥ መንግሥት አድርጓል ያለውን ድርጊት ‹‹የግድያ ሙከራ›› እንደሆነ፣ ሌሎች ፖለቲካዊ ምክንያቶችንም በማያያዝ በማግሥቱ ጠዋት በራሱ ሚዲያ (ኦኤምኤን) እና በሌሎች ሚዲያዎች እንዲገለጽ አድርጓል፡፡
በመሆኑም ረቡዕ ጥቅምት 12 ቀን 2012 ዓ.ም. ማለዳ በአዲስ አበባ ዙሪያ ባሉ የኦሮሚያ ከተሞች የተጀመረው ተቃውሞ፣ በበርካታ የኦሮሚያ ከተሞችም ተስፋፍቶ ቀጥሏል፡፡ ተቃውሞው መንገድ ከመዝጋትና የተባለውን ድርጊት ከማውገዝ አልፎ በመሄድ ገጽታውን በመቀየር ጠቅላይ ሚኒስትሩ ማኅበራዊ መሠረታቸው በሆነው የኦሮሞ ሕዝብ ላይ ክህደት እንደፈጸሙ፣ እንዲሁም የኦሮሞ ሕዝብ ትግል ጥያቄዎች እንዳይመለሱ አድርገዋል የሚሉ ውግዘቶች ተስታጋብቶባቸዋል፡፡ በቅርቡ ያሳተሙት ‹‹መደመር›› የተሰኘው መጽሐፋቸውና ባነሮች እንዲቃጠሉ ተደርገዋል፡፡ የተቃውሞ ሠልፎቹ በተካሄዱባቸው አንዳንድ አካባዎች ለአብነትም በተለያዩ ከተሞች የሚኖሩ የሌላ ብሔር ተወላጆችና የጃዋር ደጋፊዎች በመጋጨታቸው፣ የበርካታ ሰዎች ሕይወት እንዲቀጠፍ ምክንያት ሆኗል፡፡
የፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽነር እንደሻው ጣሰው በጃዋር ላይ ምንም ዓይነት የግድያ ሙከራ አለመቃጣቱን፣ ግለሰቡም በሥራው ላይ እንደሚገኝ ረቡዕ ቀትር ላይ በመግለጽ ለማረጋጋት ጥረት አድርገው ነበር፡፡
ለጃዋርም ሆነ ከውጭ ለገቡ ተፅዕኖ ፈጣሪ ፖለቲከኞች መንግሥት መድቦ የነበረውን የጥበቃ አገልግሎት በአገሪቱ በተፈጠረው አንፃራዊ ሰላም ምክንያት በማቋረጥ ላይ እንደነበር የፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽነሩ ተናግረዋል፡፡ ረቡዕ ጠዋት የተጀመረው ተቃውሞ ከቀትር በኋላም እየተስፋፋ በርካታ የኦሮሚያ ከተሞችን በግጭት ሲንጥ ውሏል፡፡
ተቃውሞዎቹ በአንዳንድ አካባቢዎች ሃይማኖታዊና የብሔር ግጭት መልክ በመያዛቸው፣ ከቁጥጥር ውጭ መሆናቸውንና የፀጥታ አስከባሪዎችም ክስተቱን ለመቆጣጠር ኃይል ወደ መጠቀም እንዲገቡ ማስገደዱን ለማወቅ ተችሏል፡፡
በዚህም ምክንያት ረቡዕ ዕለት በአምቦ ሦስት ሰዎች፣ በምሥራቅ ሐረርጌ አንድ መገደላቸውን ለማወቅ ተችሏል፡፡ በዚሁ ቀን በአዳማ ከተማ በሚገኝ አንድ ዱቄት ፋብሪካ ላይ ጥቃት ለማድረስ ሙከራ አድርገዋል በተባሉ ተቃዋሚዎች ላይ የፋብሪካው የጥበቃ ሠራተኛ ተኩስ በመክፈት ሁለት ሠልፈኞችን በመግደላቸው ምክንያት ተቃውሞው ማየሉን፣ በዚህም ሳቢያ የፋብሪካው የጥበቃ ሠራተኛ በሠልፈኞቹ ሲገደሉ፣ በፋብሪካው ቅጥር ግቢ የነበሩ 15 ተሽከርካሪዎች መውደማቸውም ታውቋል፡፡ በተመሳሳይ በድሬዳዋ ከተማ አራት ሰዎች መገደላቸውንም የተገኘው መረጃ ያመለክታል፡፡ በድሬዳዋና በሐረር ከተሞች በነጋታው በተፈጸሙ ጥቃቶች በርካቶች እንደተገደሉ የዓይን እማኞች ለሪፖርተር ተናግረዋል፡፡ ጥቃቶቹም በጣም አስፈሪ እንደነበሩ አክለዋል፡፡
የኦሮሚያ ክልል ምክትል ርዕሰ መስተዳድር አቶ ሽመልስ አብዲሳ ረቡዕ አመሻሽ ላይ በሰጡት መግለጫ፣ የክልሉ ሕዝብ እንዲረጋጋ ጥሪ በማቅረብ የጃዋር ጥበቃዎችን ለማንሳት የተሄደበት መንገድ አግባብነት እንደሌለው ተናግረዋል፡፡
አክለውም ተቃውሞው ሌላ መልክ እንዲይዝ በማድረግ ክልሉን ለመረበሽ ዓላማ ያላቸው ኃይሎች መኖራቸውን በመግለጽ፣ የክልሉ መንግሥት በእነዚህ ላይ አስፈላጊውን ዕርምጃ እንደሚወስድ አስጠንቅቀዋል፡፡
ይሁን እንጂ ተቃውሞውንና ግጭቱን በማግሥቱም መቆጣጠር አልተቻለም፡፡ በማግሥቱ ሐሙስ ግጭቶቹ ተጠናክረው የቀጠሉ ሲሆን፣ በተለይም በመጀመርያው ቀን የነበረውን ተቃውሞ ለማስተጓጎል ሞክረዋል የተባሉ የማኅበረሰብ ክፍሎችን ማንነት በመለየት ጥቃት ወደ መሰንዘር እንደተገባ ታውቋል፡፡
የዓይን እማኞች በምዕራብ ኦሮሚያ ወለቴ በተባለ አካባቢ የመጀመርያ ቀን ተቃውሞውን የማስተጓጎል ሙከራ አድርገዋል የተባሉ የሌላ ብሔረሰብ ተወላጆችን በየመኖሪያቸው በመግባት ጥቃት መሰንዘሩን ተናግረዋል፡፡ በዚህም ምክንያት በአንድ ያላለቀ ሕንፃ ላይ በጋራ ከሚኖሩ ሰዎች መካከል ሴቶቹን በመለየት፣ ወንዶቹን ከመኖሪያቻው በማውጣት ጥቃት ያደረሱባቸው መሆኑንና ጥቃት ከደረሰባቸው መካከልም ስድስት የሚሆኑት መገደላቸውን የዓይን እማኞች አስረድተዋል፡፡ በአምቦም እንደዚሁ ሰዎች ሞተዋል፡፡
በምሥራቅ ሐረርጌም ተመሳሳይ ጥቃት ሊደርስባቸው የነበሩ አንድ ግለሰብ በጦር መሥሪያ ራሳቸውን ለመከላከል ባደረጉት ሙከራ ጥቃት ሊያደርሱባቸው ከመጡት መካከል ሁለት ሰዎች መግደላቸውን፣ ይህንንም ተከትሎ ግለሰቡ ከሥፍራው ቢያመልጡም በባለቤታቸው ላይ በተፈጸመ ግድያ እንዲሁም በሌሎች ሁለት ሰዎች ላይ በተፈጸመ ጥቃት በድምሩ አምስት የአካባቢው ነዋሪዎች መገደላቸውን የአካባቢው ሰዎች ለሪፖርተር ገልጸዋል፡፡ በተመሳሳይ ዶዶላ አካባቢ ለተቃውሞ የወጡ ወጣቶች ብሔርና ሃይማኖት ለይተው በማጥቃት ድርጊት ውስጥ በመግባታቸው አራት ሰዎች እንደተገደሉ ተሰምቷል፡፡
በሁለቱ ቀናት በርካታ ሰዎች መገደላቸውን ሪፖርተር ግጭቶቹ ከተቀሰቀሱባቸው አካባቢዎች ነዋሪዎች ያሰባሰበው መረጃ ያመለክታል፡፡ የሟቾችን ቁጥር በተመለከተ የተለያዩ አኃዞች እየተሰሙ ቢሆንም፣ ከገለልተኛ አካላት ትክክለኛውን ቁጥር ማረጋገጥ አልተቻለም፡፡ ሐሙስ ከቀትር በኋላ ጃዋር ከተለያዩ የኦሮሞ የፖለቲካ ድርጅቶች ጋር በመሆን በሰጠው መግለጫ፣ በተካሄዱት ተቃውሞዎች በቂ መልዕክት መተላለፉን በመግለጽ ተከታዮቹም ሆኑ ሌሎች የኦሮሞ ማኅበረሰቦች ተቃውሟቸውን በመግታት እንዲረጋጉ በኦኤምኤን ማሳሰቢያ ሰጥቷል፡፡ በተለይ ዶዶላ አካባቢ የከፋ ጥቃት ሲፈጸም እንደነበር ታውቋል፡፡ የተገደሉ ሰዎችን አስከሬን ለመቅበር የተቸገሩ ሰዎች ለመንግሥት አካላት የድረሱልን ጥሪ ሲያሰሙ ነበር፡፡ ቤቶቻቸው የተቃጠሉባቸው ሰዎችም እንዲሁ ድረሱልን ሲሉ ነበር፡፡
ይህንን ተከትሎ መለስተኛ መረጋጋት ዓርብ ዕለት ቢስተዋልም ውጥረቱ እንዳየለ ነበር፡፡ ዓርብ ዕለት የመከላከያ ሠራዊቱ በሰጠው መግለጫ የክልሉ መንግሥት ግጭቱን ለመቆጣጠር ከአቅም በላይ እንደሆነበት በመግለጽ፣ የፌደራል መንግሥትን ድጋፍ በመጠየቁ መንግሥት ሠራዊቱ ችግር በተፈጠረባቸው አካባቢዎች እንዲሰማራ መወሰኑን አመልክቷል፡፡
የመከላከያ ሚኒስቴር የሕዝብ ግንኙነትና ኢንዶክትሪኔሽን ዳይሬክተር ሜጀር ጄነራል መሐመድ ተሰማ በሰጡት መግለጫ፣ ሠራዊቱ ወደ ክልሉ በመግባት ግጭቱን እንዲቆጣጠር ከመንግሥት በተሰጠው መመርያ መሰማራቱን አረጋግጠዋል፡፡
በዚህም መሠረት አዳማ፣ ቢሾፍቱ፣ ድሬዳዋ፣ ባሌ፣ ዶዶላ፣ አሰላ፣ ኮፈሌ፣ አምቦ፣ ሻሸመኔ፣ ሞጆና በሐረር ሠራዊቱ ከተሰማራባቸው መካከል መሆናቸውን ገልጸዋል፡፡
በተፈጠረው ግጭት ለጠፋው የሰው ሕይወትና የንብረት ውድመት ተጠያቂ ስለሆኑ አካላት ግን፣ ለኅትመት እስከ ገባንበት ቅዳሜ እኩለ ቀን ድረስ በመንግሥት በኩል የተባለ ነገር የለም፡፡ ብዙዎች ግን የጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ መንግሥትን ዕርምጃ እየጠበቁ ነበር፡፡
Source: ሪፓርተር
Censorship and Hate Speech in Ethiopia
By Bisrat Woldemichael
Freedom of speech does not mean hate speech to use for insulting or attacking anyone. Hate speech is any kind of communication in speech, writing or behaviour, that denigrates or insults a person or a group on the basis of who they are, in other words, based on their religion, ethnicity, nationality, race or another identity factor. Hate speech may suggest that the person or group—it is usually groups—is inferior and that they should be excluded or discriminated against on this basis including, for example, by limiting their access to resources, education, employment or political positions.[10]
The hate speech has a contribution to creating conflicts between individuals, the societies, the movement, between the states. The objectives of hate speeches are to attack, insult, marginalize or expose innocent individuals and civilian for personal egoistic interest than the public. The haters are negative thinkers those who are searching or finding the dark point from the bright sky. Once the free mind colonized by hate speech, it is difficult to manage easily because it has already corrupted the haters’ fellow mind. Perhaps they could not find anything for their hate purpose, then they create a false flag for conflicts to attack the exposed target individuals or social groups. Moreover, all incitement to discrimination, hostility or violence is hate speech, not all hate speech constitutes incitement.[11]
It has contributions to social crises, conflicts, genocide, and political instability. For example between 1941 to 1945 the Germany Nazi party of Hitler’s irresponsible hate speech abused his fellow leaders, soldiers and Nazi party members, the 17 million targeted people, including 6 million European Jewish were killed.[12] In Rwanda, 1994, the irresponsible leaders and journalists promulgated hate speech through media, such as Kangura newspaper, the Radio Rwanda, Echo des 1000 Collines, and The station Radio-Télévision Libre des Milles Collines (RTLM) promoted hate speech in Rwanda.[13] In addition, some of songwriters and singers; Simon Bikindi, Nanga Abahutu and Bene Sebahinzi contributed to inflammatory fuel for such horrible genocide.[14] As a result, they created conflicts between ethnics’ groups, mainly Hutu and Tutsi, then more than 800 thousand civilians killed, and 2 million people displaced within a short period of time. Similarly, hate speech affected Kenyan, Bosnia and Guatemala societies.
In Ethiopia, since the 1960’s revolution, hate speeches are highly grew up by irresponsible political activists, radical groups and their leaders entire the country. The haters gave negative attitudes and bad images for a specific social group, with lots of pseudo-stories to use for mobilizing their supporters for political interest. In addition, the haters gave code name for specific ethnic groups and religion followers. Their members and supporters accepted as a truth, then published and broadcasting hate speeches repeatedly. Finally, in May 1991 those political groups took the government office, but they continue their hate speech as an ordinary word until April 2018. The ruling party, EPRDF and its coalition members and affiliated groups’ constituents are not free from hate speeches. In addition to promoting hate speech to discriminating, insulting some specific social groups who are categorized by political elites and activists. Some of the opposition groups did the same thing to react to the ruling party attitude. All these imprudent political traditions have been expanded entire the country.
The New prime minister, Abiy Ahmed boldly changed this negative attitude of state-sponsored hate speech and criminalizing targeted social groups and political organizations. This is a good opportunity for all actors those who want to exercise their democratic rights to involve in a genuine political activity. Unlikely, some of the activists and political leaders manoeuvre hate speech as a tactic for their selfishness demand. Gradually, hate speeches are dramatically increased both in mainstream and social media. As a result, many civilians, including children and women have been killed, more than 2 million people internally displaced.[15] Therefore, hate speeches have a contribution to creating social conflicts, which are orchestrated by activists, and the local leaders. Of course, some of the ruling party leaders and the radical groups are committed for local displacement and ethnic cleansing.
Today, social media are very important to disseminate information, knowledge and make social life. The proper use of social media platform is important to help to exercise freedom of speech and citizen journalism. On the other hand, some people misuse the platform for insulting or harassing individuals or some social groups. Yet, hate speech promoters and sponsors are not accountable for such public damages. Hate speech is using an instrument for dictators and idealess activists to mobilise their supporters, then leads to taking immediate reactions to limit freedom of speech. In Ethiopia, hate speeches highly spreading by mainstream media and social media as well. Ethnic-based private owned and regional state media promoting hate speech against of pro-Ethiopian unity groups commonly insulting, attacking and discriminating with the words, “homeless, settlers, …”
In social media, the ruling party had experiences to organize the activists in the name of “Social media soldiers” under fake name those who were promoted hate speech, and to share distorted information for diverting and controlling social media. Similarly, some of the diaspora based ethno-nationalist activists and haters have the same experiences to react the ruling party and the other counterpart. Currently, the country is under political reform, however, both of them are continuing in the same way to create a false flag, promoting hate speech and social grievance. It has an impact on freedom of expressions and press freedom as well. Unless to manage the hate speeches, the country reform will be faced by social crises and political instability. Otherwise, the hate speech determines the fate of freedom of expression and press freedom sustainability in general.
[1]The World Bank Group (2017) Ethiopia, [Online], accessed April 25, 2019, available at https://data.worldbank.org/country/ethiopia.
[2]CSA (2017) Population projections [Online], accessed April 25, 2019.
[3]World Justice project (2019) Global rule of Law Index, 1025 Vermont Avenue, NW, Suite 1200, Washington, DC 20005 USA, available at https://worldjusticeproject.org/sites/default/files/documents/WJP_Ruleo… Website_reduced.pdf.
[4]UN (2015) Universal declaration of human rights, United Nations.
[5]Federal Negarit Gazeta (1995), Federal Democratic Republic of Ethiopia: Constitution ‘proclamation’ no. 1/1995, Berehannena Selam Printing Enterprise, Addis Ababa.
[6]Federal Negarit Gazeta (2009), Anti-terrorism proclamation no.652/2009, Berhannena Selam Printing Enterprise, Addis Ababa.
[7]Sullivan M. K. (2010) Two concepts of freedom of speech, Vol. 124:143, Harvard Law Review.
[8]Dorter K. (1976) Socrates on Life, Death and Suicide, Laval théologique et philosophique, vol. 32, no. 1, p. 23-41.
[9]Amnesty International (2019), Ethiopia: Stop harassing Eskinder Nega for his opinions, [Online], accessed June 18, available at https://www.amnesty.org/en/latest/news/2019/06/ethiopia-stop-harassing-….
[10]Reporters without Border (2019) New era for Ethiopia’s journalists, [Online], accessed April 20, 2019, available at https://rsf.org/en/news/new-era-ethiopias-journalists.
[11]UN (2017) Plan of action for religious leaders and actors to prevent incitement to violence that could lead to atrocity crimes, Genocide prevention document.
[12]Flaim F.R. and Furman H. (2008) The Hitler legacy: A dilemma of hate speech hate crime in a post-holocaust world, (ed.), Trenton, New Jersey, 08625, USA.
[13]Scheffler A. and Pelley M.L. (2015) The Inherent Dangerof Hate Speech Legislation: A Case Study from Rwanda and Kenya on the Failure of a Preventative Measure, fesmedia Africa, Friedrich-Ebert-Stiftung, Namibia.
[14]United States Holocaust museum memorial (None), Hate speech and group-targeted violence, the role of speech in violent conflicts, Washington DC, USA, [Online], accessed April 24, 2019, available at http://www.genocidewatch.org/images/OutsideResearch_Hate_Speech_and_Gro….
[15]Human rights watch (2019) World Report, Ethiopia reports: events of 2018, [Online], accessed April 25, 2019, available at https://www.hrw.org/world-report/2019/country-chapters/ethiopia.
Source: https://www.penopp.org/articles/censorship-and-hate-speech-ethiopia
የተራራቁት የለውጥ ዕይታዎች
ነአምን አሸናፊ
ሐሙስ ነሐሴ 16 እና ዓርብ ነሐሴ 17 ቀን 2011 ዓ.ም. በተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የአፍሪካ ኢኮኖሚክ ኮሚሽን (UNECA) የስብሰባ ማዕከል በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ ከፍተኛ አስተዋጽኦ ያላቸው የፖለቲካና የአካዳሚክ ልሂቃን በአገሪቱ ጅመር የለውጥ ሒደት፣ ዕድሎች፣ ፈተናዎችና ሥጋቶች ላይ የሁለት ቀናት ውይይት አድርገው ነበር፡፡ በዚህ ለሁለት ቀናት በቆየው ውይይት መድረክ ላይ በለውጡ ዙሪያ የተለያየ ሐሳቦች የተሰነዘሩ ሲሆን፣ በተለይ በሁለተኛ ቀን ውሎ ሦስት ፖለቲከኞችን በአንድ መድረክ ያገናኘው ውይይት የብዙዎችን ቀልብ የሳበ ነበር፡፡ በሁለተኛው ቀን ውይይት ሐሳባቸውን ያጋሩት ተወያዮች በለውጡ ላይ ያላቸውን አተያይ ያስረዱ ሲሆን፣ የግለሰቦቹ ምልከታ በራሱ በለውጡ ላይ አንድ ወጥና ተመሳሳይ አቋም፣ እንዲሁም አረዳድ ላይ አለመደረሱን አመላካች ነበሩ፡፡ በምሥሉ ላይ ከግራ ወደቀኝ አቶ በቀለ ገርባ፣ አቶ ጌታቸው ረዳና አቶ ልደቱ አያሌው ከአወያያቸው ወ/ሮ ፀዳለ ለማ ጋር ይታያሉ፡፡
ለውጡን አስመልክቶ ያሉ አተያዮች
ሐሙስ ነሐሴ 16 እና ዓርብ ነሐሴ 17 ቀን 2011 ዓ.ም. በአገሪቱ የፖለቲካ ምኅዳር ተሳታፊ የሆኑ ፖለቲከኞችና በፖለቲካ ሒደቱ ላይ የተለያዩ ምርምሮችን ያካሄዱና ጽሑፎችን ማቅረብ የቻሉ ምሁራን፣ በተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የአፍሪካ ኢኮኖሚክ ኮሚሽን (UNECA) ቅጥር ግቢ ውስጥ ከአንድ ዓመት ተኩል በፊት የተከሰተውን ለውጥ አስመልክቶ ለመወያየትና አሁን ያለበትን ደረጃና ፈተናዎች ለመተንተን ለስብሰባ ተቀምጠዋል፡፡
ይህን የውይይት ኮንፈረንስ ያዘጋጁት ኢንተር አፍሪካ ግሩፕ፣ የምክክር የጥናትና ትብብር ማዕከል፣ አማኒ አፍሪካ፣ ቤርጎፍ ፋውንዴሸን፣ እንዲሁም የኢትዮጵያ የውጭ ግንኙነት ስትራቴጂክ ጥናት ማዕከል ሲሆኑ፣ የሁለት ቀናቱን የውይይት መድረክ በንግግር የከፈቱት ፕሬዚዳንት ሳህለ ወርቅ ዘውዴ ነበሩ፡፡
ከ1960ዎቹ የፖለቲካ ተዋንያን አንስቶ እስከ ቅርብ ጊዜ እስከ ተመሠረቱት ፓርቲ አባላትና አመራሮች በውይይት መድረኩ ላይ የተገኙ ሲሆን፣ አንጋፋ ምሁራን እንዲሁ ‹‹የኢትዮጵያ የለውጥ ሒደት ወቅታዊ ቁመናው፣ መፃኢ ዕድሎቹ፣ ፈተናዎቹና ሥጋቶቹ›› በሚል ርዕስ ለተዘጋጀው መድረክ የልምዳቸውን ለማካፈል ተሰይመዋል፡፡
ከእነዚህ የአገር ውስጥ ምሁራንና ፖለቲከኞች በተጨማሪም፣ የዓለም አቀፍ የለውጥ ተሞክሮዎችን ለማውሳትና ልምዳቸውን ለማካፈል የውይይቱ አካል ነበሩ፡፡ በዚህም መሠረት በቱኒዚያ ሕዝባዊ አመፅ ማግሥት በተቋቋመው ሕዝባዊ የውይይት ምክር ቤት አባል የነበሩ፣ የየመን ሕዝባዊ የውይይት ምክር ቤት አባል የነበሩ ሁለት ተወካዮች በለውጥ ሒደት ውስጥ የሚያጋጥሙ ፈተናዎችን እንዴት መፍታት እንደሚቻልና እንደሚገባ ገለጻ አድርገዋል፡፡ ከዚህ በተጨማሪም ከሽግግር አስተዳደር ጋር በተያያዘ በርካታ ምርምሮችን ያደረጉት ማይክል ሉንድ ገለጻ አድርገዋል፡፡
ምንም እንኳን በመጀመርያው ቀን የውይይቱ ውሎ ለውይይቱ ከተሰጠው ርዕስ አንፃር የለውጡን ፈተናዎች፣ ተግዳሮቶችና መልካም ዕድሎችን አስመልክቶ በዝርዝር የቀረበ የውይይት ሐሳብ ባይኖርም፣ በታዋቂው የታሪክ ምሁር ገብሩ ታረቀ (ፕሮፌሰር) አወያይነት፣ እንዲሁም በሌላው ታዋቂው የታሪክ ምሁር ባህሩ ዘውዴ (ፕሮፌሰር) እና የቀድሞው የመኢሶን መሥራችና መሪ በነበሩት በአቶ አንዳርጋቸው አሰግድ መነሻ ሐሳብ አቅራቢነት ኢትዮጵያ ያመከነቻቸውን የለውጥ ዕድሎች አስመልክቶ ገለጻና ውይይት ተደርጓል፡፡
የመጀመርያ ዕለት ውሎ በእነዚህ አጠቃላይ ሐሳቦችና ጉዳዮች ሲወያዩና ውይይቱን ሲያዳምጡ የነበሩ ተሳታፊዎች፣ በሁለተኛው ቀን ግን አሁን አገሪቱ ካለችበት የፖለቲካ ሁኔታ አንፃር አንገብጋቢ የሆኑ ጉዳዮች የተዳሰሱበት የሦስት ፖለቲከኞችን ውይይት በተመስጦ አዳምጠዋል፡፡ ከማዳመጥ ባለፈም የምሣ ሰዓትን እስከ መግፋት የደረሰ ጥያቄና መልስ፣ ውይይትና ሙግት አካሂደዋል፡፡
በሁለተኛው ቀን የከፍተኛ ፖለቲከኞችና ምሁራን ውይይት በለውጡ ወቅታዊ ቁመና፣ ፈተናዎቹና ዕድሎቹ ዙሪያ ያላቸውን አተያይ እንዲያቀርቡ የኢትዮጵያ ሕዝቦች አብዮታዊ ዴሞክራሲያዊ ግንባር (ኢሕአዴግ) እና የዝሕባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ (ሕወሓት) ሥራ አስፈጻሚ አባል አቶ ጌታቸው ረዳ፣ የኦሮሞ ፌዴራሊስት ኮንግረስ (ኦፌኮ) ምክትል ሊቀመንበር አቶ በቀለ ገርባና ታዋቂውን ፖለቲከኛ አቶ ልደቱ አያሌውን በመድረኩ ሰይሟል፡፡
እነዚህ ሦስት ፖለቲከኞች ከሚወክሉት የፖለቲካ ርዕዮተ ዓለም አንፃር፣ ለውጡን አስመልክቶ ሊለዋወጡ የሚችሉት ሐሳብ ከመጀመርያው ቀልብን የሳበ ነበር፡፡
ባለፈው አንድ ዓመት ተኩል በአገሪቱ እየተካሄደ ባለው ለውጥ ምንነት ዙሪያ ሦስቱም ሐሳብ ሰንዛሪዎች የተለያየ አረዳድ እንዳላቸው የገለጹ ሲሆን፣ በተመሳሳይ ግን ሒደቱ በጀመረበት ፍጥነት ካለመጓዙም በላይ ሊቀለበስ እንደሚችል ሥጋታቸውን አጋርተዋል፡፡ ሆኖም ሦስቱም ተናጋሪዎች አሠራሮችን ዳግም ለማየት ከተሞከረ ሒደቱን ከመቀልበስ አደጋ መታደግም እንደሚቻል አውስተዋል፡፡
ለውጡን ለመተርጎም በመሞከር ንግግራቸውን የጀመሩት አቶ ጌታቸው ረዳ፣ ለውጥ የሚለው ጽንሰ ሐሳብ ላይ በሒደቱ ተዋናይ የሆኑት ቡድኖች ወጥ ትርጓሜ እንደሌላቸው አውስተዋል፡፡ ለዚህም በምዕራባውያን ስለለውጡ የሚሰጠው ትርጓሜና በኢትዮጵያውያን ፖለቲከኞች ዘንድ የሚሰጠው ትርጓሜ ለየቅል መሆኑን በማውሳት ነው፡፡
‹‹የፖለቲካ ምኅዳሩን ማስፋት በሚሉ በጣም አጓጊ ቃላት የሚታጀብ ቢሆንም፣ በዋነኛነት የምዕራባውያን የለውጥ ጽንሰ ሐሳብ ተቋማትን ወደ ግል ይዞታ ብቻ ሳይሆን ወደ ምዕራባውያን የግል ይዞታ ከማዞር አንፃር ብቻ ነው የሚያዩት፤›› በማለት፣ የምዕራባውያንን አረዳድ ገልጸዋል፡፡
በተመሳሳይ ደግሞ፣ ‹‹በኢትዮጵያ የሚንቀሳቀሱ የፖለቲካ ኃይሎች የራሳቸው ውስንነት ቢኖራቸውም ለውጥ ሲሉ የፖለቲካ ምኅዳር መስፋትን፣ የመድበለ ፓርቲ ሥርዓት መጠናከርን፣ በግለሰብና በቡድን ነፃነትና መብቶች መካከል ያለውን ሚዛን መጠበቅ፣ አገራዊ ማንነትና ብሔራዊ ማንነትን ማመጣጠን የሚሉ በርካታ ነገሮችን ግምት ውስጥ በማስገባት ነው፤›› በማለት፣ በአገራዊውና በውጭው ኃይሎች መካከል ያለውን የጉዳዩን አረዳድ አስረድተዋል፡፡
ከዚህ አንፃር እነዚህ ውስንነት ያሉበትን ጽንሰ ሐሳብ ለአንዴና ለመጨረሻ ጊዜ እንደተፈታና ስምምነት እንደተደረሰበት አድርጎ ማቅረቡ በራሱ ችግር አለበት በማለት፣ በጉዳዩ ላይ የጠራ አቋም መያዝ አስፈላጊነት ላይ ተናግረዋል፡፡
ከዚህ በተጨማሪ አቶ ጌታቸው የለውጡ ባለቤትነት ጥያቄ ያስከተላቸው ውዥንብሮች በራሱ የለውጡ ተግዳሮት እንደሆነ በመግለጽ፣ በዋነኛነት ግን ለውጡ የኢሕአዴግ ነው በማለት በተለያዩ መድረኮች በተደጋጋሚ የሚገልጹትን አቋማቸውን በዚህ መድረክም አራምደውታል፡፡
ከዚህ ጋር በተያያዘም፣ ‹‹አመራሩ በጋራ አንድ ላይ ለውጥ አመጣለሁ ብሎ ሲያበቃ በተወሰኑ የአመራር አካላት ግን ለውጡ የእኔ ነው ወደሚል ሁኔታ ተሂዷል፡፡ ስለዚህ ለውጡ የማን ነው የሚለው ጥያቄ ችግር ያለበት ነው፡፡ እዚህ መግለጽ ካለብን ለውጡ የሕዝብ ጥያቄ ያመጣው፣ ግን ደግሞ ኢሕአዴግ በሕዝብ ግፊትም ቢሆን ተገዶ ይህን ካላደረግኩ በስተቀር አገር ይፈርሳል ብሎ አምኖ የተቀበለው ነው፤›› ተብሎ መወሰድ እንዳለበት ሞግተዋል፡፡
ለውጡ የሕዝቡ መሆኑን የጠቀሱት አቶ ጌታቸው የለውጡ ችግሮች ያሏቸውን ሐሳቦችም አያይዘው አቅርበዋል፡፡ ከነዚህ ችግሮች መካከል ለውጡ ኢሕአዴግን እንደ ፓርቲ ማግለሉ፣ የአመራሩ እውነታን መሸሽ፣ በየሥፍራው የታጠቁ ኃይሎች መበራከት፣ እንዲሁም ድሮም ጠንካራ ያልነበሩት ተቋማት ከለውጡ ወዲህ ይበልጥ መልፈስፈሳቸውን እንደ ችግር በመጥቀስ በእነዚህ ምክንያቶች የተነሳም፣ ‹‹አሁን ባለንበት ሁኔታ ለውጡ ፈተና ውስጥ የገባ ነው የሚል እምነት አለኝ፤›› ሲሉ አስተያየታቸውን ሰጥተዋል፡፡
‹‹ኢሕአዴግ ለውጥ መደረግ አለበት ብሎ ያምናል፡፡ ከአሁን በፊት የሠራቸው ጥፋቶች መቀጠል አለባቸው የሚል ጤነኛ አዕምሮ ያለው ሰው የለም፡፡ ነገር ግን መልካም ነገሮችን አስቀጥሎ ለአገር ህልውና ቀጣይነት በሚያግዝ መንገድ ለውጥ መደረግ አለበት ብሎ መሥራት አንድ ነገር ነው፡፡ ኢሕአዴግን ወደ ጎን አድርገህ በጠቅላይ ሚኒስትር ዓብይ አህመድ (ዶ/ር) ስምና ዝና ላይ የተመሠረተ ለውጥ ለማድረግ መንቀሳቀስ፣ አማራጭ የፖለቲካ አስተሳሰብ ባስቀመጥክበትና በቅጡ የተተረጎመ ጽንሰ ሐሳብ እየመራህ ባለህበት ሁኔታ አሁን በምናየው ደረጃ ለውጡን ማስቀጠል ሳይሆን፣ አገር ትርምስ ውስጥ የሚከት ነገር ውስጥ ነው የሚከተን፤›› ብለዋል፡፡
እነዚህን ሥጋቶች ለማስወገድና ቅቡልነት ያለው መንግሥት እንዲመሠረት ደግሞ የመጪው ዓመት ምርጫ መካሄድ አለበት በማለት አቋማቸውን ገልጸዋል፡፡ በቀጣይ የአገሪቱ ዕጣ ፈንታ ላይ ለመወሰን፣ ‹‹የኢትዮጵያን ሕዝብ አምነን ቢቻል በወቅቱ ካልሆነ እንዲያውም አስቸኳይ (Snap) ምርጫ ማድረግ አለብን፤›› ሲሉ ሐሳባቸውን ቋጭተዋል፡፡
ብዙ የማያግባቡ የታሪክ ሰበዞች እንዳሉ በመጥቀስ ንግግራቸውን የጀመሩት አቶ በቀለ ገርባ በበኩላቸው ደግሞ፣ ‹‹ምንም እንኳን የማያግባቡን በርካታ የታሪክ ክስተቶች ቢኖሩም ቢያንስ ግን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ያለማወቃችን፣ ራሳችን በመረጥነው መንግሥት ተዳድረን አለማወቃችንና የመሳሰሉት ነገሮች የሚያግባቡን የታሪክ ሰበዞቻችን ይመስሉኛል፤›› በማለት፣ አሁንም አገሪቱ ውስጥ የተፈጠረውን ሁኔታ ከታሪካዊ ዳራው ጋር እያያያዙ አብራርተዋል፡፡
ባለፉት 27 ዓመታት ግፍ ያልተፈጸመበት የአገሪቱ ክልል የለም ያሉት አቶ በቀለ፣ የግፉ ደረጃ ግን ከሥፍራ ሥፍራ እንደሚለያይ በመጥቀስ በተለይ ባለፉት ሦስትና አራት ዓመታት ከመሬት ጋር በተያያዘ ጥያቄና አመፅ በመላው ኦሮሚያ በመቀስቀሱ፣ እንዲሁም ይህንና መሰል ጥያቄዎች በአማራ ወጣቶች ዘንድ መፈጠራቸውና በገዥው ፓርቲ ውስጥም ለውጥ ያስፈልጋል የሚሉ አመራሮች መፈጠራቸው፣ አሁን ላለው አጠቃላይ አገራዊ ለውጥ አስተዋጽኦ ማድረጉን አትተዋል፡፡
በገዥው ፓርቲ ውስጥ የተፈጠረው የአሠላለፍ ለውጥ በርካታ ትሩፋቶች ማስከተሉን በዝርዝር ገልጸው፣ የእስረኞች መፈታትን፣ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለመገንባት ቃል መገባቱን፣ የሰብዓዊ መብት ረገጣ መቆሙን ማወጅ፣ የተለያዩ የፖለቲካ ኃይሎች ወደ አገር ቤት እንዲገቡ መደረጉን እንደ ምሳሌ ጠቃቅሰዋል፡፡
ይህን ጊዜ የጫጉላ ሽርሽር ጊዜ በማለት በመጥቀስ በተለይ ከውጭ አገር የገቡ ፓርቲዎች ያራመዷቸው አንዳንድ አቋሞች መፈጠር ሲጀምሩ፣ የለውጥ እንቅስቃሴው እየተቀዛቀዘ መምጣቱን ገልጸዋል፡፡ በዚህም ምክንያት አገሪቱ አሁን ቅርቃር ውስጥ መግባቷን እንደሚያሳይ ገልጸዋል፡፡
‹‹አገሪቱ አሁን በሁለት ጽንፎች መካከል ተወጥራ የምትገኝ ይመስለኛል፡፡ ከዚህ በፊት ያልተሞከረውን ሁሉን ነገር አጥፍተንና አውድመን እንደ አዲስ ከመጀመር አባዜ ወጥተናል ብለን ተስፋ ባደረግንበት ወቅት፣ አሁን ደግሞ ወደዚያ ሊመልሱን የሚችሉ አዝማሚያዎች እየታዩ ነው፡፡ አንደኛው የሌላውን ሐሳብ ለመቀበል ፈጽሞ ያለ መፈለግና የእኔ ብቻ ነው ትክክል የማለት፣ ቁጭ ብሎ ለመደራደርና ለመነጋገር ያለ መፈለግ አዝማሚያዎች እጅግ በጣም እየገነገኑ መጥተዋል፤›› ሲሉ አስረድተዋል፡፡
እነዚህ ሁኔታዎችም ለውጡን እየመሩ ላሉ ኃይሎች ከባድ ችግር መፍጠራቸውን በመጥቀስ፣ ‹‹ለውጡ ማዝገም ብቻ ሳይሆን ወደ ኋላ እየተንሸራተተ ያለበት ሁኔታ ነው የሚታየኝ፤›› ብለዋል፡፡
ለውጡ ወደ ኋላ ስለመጓዙ ያቀረቡት መከራከሪያና ምክንያት ደግሞ ከዚህ ቀደም የተቃውሞ ምንጭ የነበረው የመሬት ዘረፋ ተስፋፍቶ እየተከናወነ መሆኑ፣ የሕዝብ መፈናቀል፣ ያለ ፍርድ ቤት ትዕዛዝ ሰዎችን ማሰር መቀጠሉን፣ ዴሞክራሲያዊ መብቶች መታፈን መጀመራቸው፣ የመሰብሰብና የመደራጀት መብቶች መገደብ የሚሉትን ነው፡፡ ‹‹ስለዚህ ወደ ቀደመው ሥርዓት እየተመለስን መሆናችን በግልጽ እየታየ ነው፤›› ሲሉ ገልጸዋል፡፡
‹‹ስለሆነም ያሉንን ተቋማት ወደ ማደራጀት እንጂ አዲስ ተቋም ለመገንባት መሯሯጥ የለብንም፤›› ብለው፣ እነዚህን የመሳሰሉ ሥራዎች ምርጫውን በጊዜው በማካሄድ የሚመረጠው መንግሥት በሒደት ሊሠራው ይችላል የሚል እምነት እንዳላቸው አብራርተዋል፡፡
በአገሪቱ ባለፈው አንድ ዓመት ተኩል የተከሰተውን ለውጥ በተመለከተ ያለፉት 27 ዓመታት የአገሪቱ የፖለቲካ ትግል መዘንጋት እንደሌለበት በመግለጽ ሐሳባቸውን መስጠት የጀመሩ አቶ ልደቱ አያሌው በበኩላቸው፣ ‹‹የማስታወስ ችግር ስላለብን ነው እንጂ ለውጡ ላለፉት ሰባት ዓመታት የተደረገ ትግል ውጤት ነው፤›› ካሉ በኋላ፣ ‹‹አንዱና ትልቁ የለውጡ ጉድለት ውለታ ቢስ መሆኑ ነው፤›› በማለት ገልጸውታል፡፡
ከዚህ ባለፈ ግን በዋነኛነት በአገሪቱ የተከሰተው ለውጥ የአገሪቱን መሠረታዊ የፖለቲካ ቅራኔ መፍታት አለበት የሚል አቋም እንዳላቸው ገልጸዋል፡፡ የአገሪቱ መሠረታዊ የፖለቲካ ቅራኔ የሚመነጨው ከሕገ መንግሥቱ እንደሆነ ገልጸው፣ ሕገ መንግሥቱ አገሪቱን ያፈራርሳታል በሚል፣ የለም ሕገ መንግሥቱ በፓርቲ ማዕከላዊነት ተጠለፈ እንጂ የብሔር ብሔረሰቦችን ጥያቄ የሚመልስ ነው በሚል እንደሆነም አስረድተዋል፡፡
‹‹እነዚህ ጥያቄዎች እስካለፈው አንድ ዓመት ተኩል ድረስ መሠረታዊ ጥያቄዎች ነበሩ፡፡ ስለዚህ አንድ ለውጥ መመዘን ያለበት እነዚህን መሠረታዊ ቅራኔዎች ለማስታረቅ በሚሄደው ርቀት ነው፤›› በማለት፣ ለውጡን በዚህ ማዕቀፍ ውስጥ መመልከት ተገቢ መሆኑንና መመዘን ያለበትም በዚህ መሥፈርት እንደሆነ ገልጸዋል፡፡
ከዚህ ባለፈ ግን በአገሪቱ ካለፉት አንድ ዓመት ተኩል ጀምሮ እየተተገበረ ያለውን ለውጥ ጠንካራ ጎኖች አውስተዋል፡፡ ከነዚህም መካከል በአንፃራዊነትም ቢሆን ትግሉ የሰላማዊ ትግል ውጤት መሆኑ፣ በመጣበት ወቅት ከፍተኛ ተቀባይነት ማግኝቱ፣ ገዥው ፓርቲ እስከ መጨረሻው ድረስ ከመጋፈጥ ይልቅ ሽንፈቱን መቀበሉና ይቅርታ መጠየቁ፣ እንዲሁም የለውጡ መሪዎች ሆነው ብቅ ያሉት ወጣቶች መሆናቸው የሚጠቀሱ ናቸው ብለዋል፡፡
ነገር ግን እነዚህን ጠንካራ ጎኖች ወይም ትሩፋቶች የያዘው ይህ ለውጥ፣ አሁን ግን የመቀልበስ አደጋ ተጋርጦበታል በማለት እሳቸውም እንደ ቀዳሚ ተናጋሪዎች ሥጋታቸውን ገልጸዋል፡፡
‹‹ምንም እንኳን ይህ ለውጥ የረፈደበት ቢሆንም የመሸበት አይመስለኝም፡፡ ስለሆነም አዲስ የለውጥ እንቅስቃሴ ውስጥ መግባት አለብን፤›› ሲሉ፣ አዲሱ የለውጥ እንቅስቃሴ ደግሞ ሁሉንም አሳታፊ ያደረገ ፍኖተ ካርታ በማዘጋጀት ሊጀመር እንደሚገባ ገልጸዋል፡፡
የለውጥ ሒደቱን የሚመራ ፍኖተ ካርታ ማዘጋጀት ድርሻ ደግሞ የሁሉም የኢትዮጵያ ኃይሎች እንደሆነ በመጥቀስ፣ ‹‹ይህን ለማድረግ ግን ቀጣዩ ምርጫ መራዘም አለበት፤›› በማለት ሞግተዋል፡፡
‹‹ይህን ሳናደርግ ወደ ምርጫ ብንገባ ምናልባት በኢትዮጵያ ታሪክ ኢትዮጵያ በታሪኳ ለመጀመርያ ጊዜ ያደረገችው ዴሞክራሲያዊ ምርጫ ሳይሆን፣ ኢትዮጵያ ለመጨረሻ ጊዜ ያደረገችው ምርጫ እንዳይሆን እሠጋለሁ፤›› በማለት ሐሳባቸውን ቋጭተዋል፡፡
ባለፉት አንድ ዓመት ተኩል ጊዜ ውስጥ የተካሄደውን ለውጥ አስመልክቶ በአገሪቱ የፖለቲካ ልሂቃን ዘንድ ጽንሰ ሐሳቡን ከመረዳት ጀምሮ እስከ ውጤቱ ድረስ፣ የተለያዩና ጽንፍ የያዙ አተያዮች የተስተናገዱበት ይህ መድረክ የተለያዩ ጥያቄዎችን በማስተናገድ ተጠናቋል::
Ethiopian Reporter
በከፍተኛ የመንግሥት አመራሮች ላይ ሰኔ 15 የተፈጸመው ግድያ ዓቃቤ ሕግንና ተጠርጣሪዎችን እያወዛገበ ነው
ታምሩ ጽጌ
‹‹ከፍተኛ ፍርድ ቤት ተቋሙን የማይመጥን ውሳኔ ሰጥቷል››
ተጠርጣሪዎች
‹‹የተወሰኑ ተጠርጣሪዎች በህቡዕ ተደራጅተው ጦርነት ይመሩ ነበር››
ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ
በአማራ ክልል ከፍተኛ አመራሮች፣ በመከላከያ ሠራዊት ጠቅላይ ኤታ ማዦር ሹምና በጓደኛቸው ላይ ሰኔ 15 ቀን 2011 ዓ.ም. በተቀራራቢ ሰዓታት ውስጥ የተፈጸመው ግድያ፣ ዓቃቤ ሕግንና ከግድያው ጋር በተያያዘ ተጠርጥረው የታሰሩ ተጠርጣሪዎችን ማወዛገቡ ቀጥሏል፡፡
ግድያው በተፈጸመ ማግሥት ከሰኔ 16 ቀን 2011 ዓ.ም. ጀምሮ በቁጥጥር ሥር ውለው በተለያዩ ጊዜያት ፍርድ ቤት ሲቀርቡ፣ የተጠረጠሩት ከግድያው ጋር በተያያዘና የሽብርተኝነት ሕግን አዋጅ ቁጥር 652/2001 በመተላለፍ በሽብር ተግባር ወንጀል ተጠርጥረው መሆኑን የሚናገሩት ቁጥራቸው ከ30 በላይ የሚሆኑት ተጠርጣሪዎች፣ ግድያውን በሚመለከት የፌዴራልም ሆነ የክልል መንግሥት አመራሮች የተናገሩትና ያሰራቸው የፌዴራል ፖሊስ ወንጀል ምርመራ ቢሮ የሚናገረው የተለያየ መሆኑን ገልጸዋል፡፡
ተጠርጣሪዎቹ የሰኔ 15 ቀን 2011 ዓ.ም. ከፍተኛ አመራሮች ግድያን በማቀነባበርና በመሳተፍ ተጠርጥረው፣ በፌዴራል የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት አራዳ ምድብ ችሎት ቀርበው በፀረ ሽብርተኝነት ሕጉ 28 ቀናት የምርመራ ጊዜ ተጠይቆባቸው ቢፈቀድም፣ ፖሊስ በተሰጠው ጊዜ ምንም ዓይነት ማስረጃ ሊያቀርብባቸው ባለመቻሉ፣ ፍርድ ቤቱ ሰፊ ትንታኔ በመስጠት በዋስ እንዲለቀቁ ውሳኔ ሰጥቶ እንደነበር ለፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት አስረድተዋል፡፡ ተጠርጣሪዎቹ በጠበቆቻቸው አማካይነት ነሐሴ 15 ቀን 2011 ዓ.ም. ባቀረቡት ክርክር እንዳስረዱት፣ ለጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ያቀረቡት የፌዴራል የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት ዝርዝር ትንታኔ በመስጠት ለደንበኞቻቸው የጠበቀላቸውን ሕገ መንግሥታዊ የዋስትና መብት፣ የፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት ያላግባብ ስለነፈጋቸው ነው፡፡ የከፍተኛው ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት ሕገ መንግሥታዊ የሆነውን የዋስትና መብት የነፈጋቸው፣ ተቋሙን በማይመጥንና የዳኝነትን ብቃት ግምት ውስጥ ሊያስገባ በሚችል ሁኔታ መሆኑን አስረድተዋል፡፡ ይኼውም አንድ የፀረ ሽብር ተግባር ወንጀል ፈጽሟል ተብሎ የተጠረጠረ ዜጋ በፀረ ሽብርተኝነት አዋጅ ቁጥር 652/2001 አንቀጽ 20 (3) ድንጋጌ መሠረት ምርመራ ሊፈቀድበት የሚችለው 28 ቀናት ሆኖ ተደንግጎ እያለ፣ በከፍተኛው ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት በደንበኞቻቸው ላይ የተሰጠው የምርመራ ጊዜ 42 ቀናት መሆኑን አስረድተዋል፡፡ ይኼ ደግሞ የሕጉን ድንጋጌ ከመጣሱም በላይ፣ ምንም ዓይነት ማስረጃ ያልቀረበባቸው ተጠርጣሪዎችን ከሕግ አግባብ ውጪ እንዲታሰሩ ማድረግ መሆኑንም አስረድተዋል፡፡
ተጠርጣሪዎቹ ዓቃቤ ሕግ፣ የፖሊስ አባል፣ የአብን አመራሮችና አባላት፣ የተቋማት ሠራተኞችና ሌሎችም ሲሆኑ፣ በመዝገብ ቁጥሮች 181966፣ 181965፣ 182124፣ 182129 እና በመዝገብ ቁጥር 182150 ተካተው በአምስት መዝገቦች ከ30 በላይ ተጠርጣሪዎች የከፍተኛው ፍርድ ቤት ውሳኔን በመቃወም በሰባት ጠበቆች ተወክለው ሰፊ ክርክር አድርገዋል፡፡
የፌዴራል መንግሥትና የአማራ ክልል የመንግሥት አመራሮች በአማራ ክልል አመራሮች ላይ የተፈጸመው ግድያ ‹‹የመፈንቅለ መንግሥት ሙከራ ነው›› እያሉ በይፋ ከዕለቱ ጀምሮ በመገናኛ ብዙኃን ጭምር ገልጸው እያለ፣ ደንበኞቻቸውን በሽብር ተግባር ወንጀል መጠርጠር እርስ በርሱ የሚጣረስና ሕዝብንም እምነት የሚያሳጣ መሆኑን ጠበቆቹ ገልጸዋል፡፡
ፖሊስ ደንበኞቻቸውን በሽብር ተግባር ወንጀል ጠርጥሯቸዋል ቢባል እንኳን፣ በተፈቀደለት የ28 ቀናት ጊዜ ውስጥ ማን በማን ላይና ምን ዓይነት ወንጀል እንደፈጸመ በመለየት በዝርዝርና በተናጠል ለፍርድ ቤት ማቅረብ እንዳለበት በሕጉ ተደንግጎ ቢገኝም፣ 28 ቀናት ቆይቶ ፍርድ ቤት ሲቀርብ ምንም ዓይነት የምርመራ ውጤት አለማቅረቡን አስረድተዋል፡፡
የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤትም የፖሊስ ምርመራ መዝገቦችን አስቀርቦ ከመረመረ በኋላ፣ ምንም ዓይነት ለሽብር ተግባር ወንጀል የጥርጣሬ መነሻ ነገር ባለማግኘቱ፣ ተጠርጣሪዎቹ ከ2,000 ብር እስከ 5,000 ብር በሚደርስ ዋስትና ከእስር እንዲፈቱ ውሳኔ መስጠቱንም ገልጸዋል፡፡ ፖሊስ ‹‹በሽብር ተግባር ወንጀል ጠርጥሬያቸዋለሁ›› በማለት ላሰራቸው የአብን አባላት ያቀረበላቸው ጥያቄ፣ ‹‹ማንን ነው የምትረዱት? ማነው ያሰማራችሁ?›› የሚሉና ‹‹ጠርጥሬያችኋለሁ›› ካለበት መነሻ ሐሳብ ጋር የማይገናኝ መሆኑንም ጠበቆቹ ጠቁመዋል፡፡ ‹‹የአዲኃን ሥልጠና ወስዳችኋል፣ ከእነ ዘመነ ካሴ ጋር ግንኙነት አላችሁ›› የሚሉ የግለሰቦች ወይም የተወሰነ ቡድን ፍላጎትን የሚያንፀባርቁ ጥያቄዎች እንጂ፣ ከሰኔ 15 ቀን የከፍተኛ አመራሮች ግድያ ጋር የሚያያዝ ምንም ዓይነት ምርመራ እንዳልተካሄደባቸውም አስረድተዋል፡፡
አንዳንዶቹ በተለይ ዓቃቤ ሕግ አቶ የወግሰው በቀለና የአዲስ አበባ ፖሊስ ኮሚሽን ባልደረባና የልደታ ክፍለ ከተማ ፖሊስ መምርያ መርማሪ ዋና ሳጅን ሞገስ በቀለ፣ የባልደራስ ምክር ቤት አባል መሆናቸውን ደርሰንበታልና መረጃ ያቀብላሉ›› ከሚል ምርመራ በስተቀር፣ የሽብር ወንጀል ተሳትፏቸው ምን እንደሆነ ያቀረበው የጥርጣሬ መነሻ ማስረጃ እንደሌለም ገልጸዋል፡፡
‹‹የከፍተኛው ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት ዋስትና የከለከላቸው አቋም ይዞ ነው፤›› የሚሉት የተጠርጣሪዎቹ ጠበቆች፣ ይኼንንም ሊያስብላቸው የቻለው በዋስ እንዲወጡ በፌዴራል የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት እያንዳንዳቸው የ5,000 ብር ዋስትና ማቅረብ እንዳለባቸው ውሳኔ የተሰጠላቸው፣ አቶ የወግሰው በቀለና ዋና ሳጅን ሞገስ በቀለ፣ ዋስትናቸው ወደ 200,000 ብር ማሳደጉ ማሳያ መሆኑን ጠቁመዋል፡፡ ዋስትና ከተፈቀደላቸው ሳምንት ቢሞላቸውም፣ አቅማቸውን ያላገናዘበ ዋስትና በመሆኑ ከእስር ሊለቀቁ እንዳልቻሉም አክለዋል፡፡ ሌላው ጠበቆቹ ያቀረቡት ክርክር ሕጉ ግልጽ ሆኖ ሳለ፣ ለምን ተለጥጦና ለተጠርጣሪ በማይጠቅም ሁኔታ እንደሚተረጎም እንዳልገባቸው ጠቁመው፣ ከሰኔ 15 ቀን የእነ ጄኔራል ሰዓረ መኮንን ግድያ ጋር በተያያዘ፣ ‹‹የገዳዩ ሚስት ናት›› የተባለችና ከግድው ጋር ምንም ግንኙነት የሌላት ሴትም ታስራ እንደምትገኝ ገልጸዋል፡፡ ዳኞቹ የሚሠሩት ለህሊናቸውና ለሕግ ተገዥ ሆነው ቢሆንም፣ የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት በአግባቡ የሰጠውን ውሳኔ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ያገደበትና ከሕጉ ውጪ የሥራ ቀናትን ብቻ በመቁጠር በአጠቃላይ 42 ቀናት የፈቀደበት ሒደት፣ ከሕግ አግባብ ውጪ መሆኑንም አስረድተዋል፡፡ ፖሊስ ራሱ ጠይቆ የነበረው 28 ቀናት እንደሚበቃው ገልጾ ሲሆን፣ ፍርድ ቤቱ 42 ቀናት መፍቀዱ ለምንና በየትኛው የሕግ አግባብ እንደሆነ ግልጽ አለመሆኑንም አክለዋል፡፡ አዴፓ ‹‹እርስ በርሳችን ተጠፋፋን›› እያለ ከ30 በላይ ንፁኃን ዜጎችን ማሰር፣ ተገቢ አለመሆኑንም ገልጸዋል፡፡ መፈንቅለ መንግሥት መሆኑ የተገለጸበትን ድርጊት የሽብር ተግባር ወንጀል በማለት ዜጎችን ያላግባብ ማሰር ሆን ተብሎ ሰብዓዊ መብታቸውን ላለማክበር የተደረገ መሆኑንም ጠቁመዋል፡፡ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ጠበቆችን ጭምር በነፃነት እንዳይከራከሩና እንዳይናገሩ ጫና በማድረግ፣ በክርክሩ ወቅት ያነሷቸውን መከራከሪያ ሐሳቦች እንኳን እንዳልመዘገበላቸውም አስረድተዋል፡፡ በአጠቃላይ ደንበኞቻቸው ታስረው የሚገኙበት ጉዳይ እንኳን በሽብር ተግባር ወንጀል፣ በተራ ወንጀል እንኳን ሊያስጠረጥር እንደማይችል የተጠርጣሪዎቹ ጠበቆች በክርክራቸው አስረድተዋል፡፡
ከሰኔ 15 ቀን ከፍተኛ የመንግሥት አመራሮች ግድያ ጋር በተያያዘ በሽብር ተግባር ወንጀል ተጠርጥረዋል ስለተባሉትና ይግባኝ ስለጠየቁት ተጠርጣሪዎች፣ ጠቅላይ ፍርድ ቤት ቀርቦ ምላሽ የሰጠው (የተከራከረው) የፌዴራል ፖሊስ ወንጀል መርማሪ ሳይሆን ዓቃቤ ሕግ ነው፡፡ በዕለቱ የቀረቡት ሁለት ዓቃቢያነ ሕግ እንዳስረዱት፣ እያንዳንዳቸው ተጠርጣሪዎች ከሰኔ 15 ቀን 2011 ዓ.ም. በፊት ሲደራጁ ቆይተው፣ በተለያዩ አቅጣጫዎች በመንቀሳቀስ ግድያው እንዲፈጸም አድርገዋል፡፡ ይኼ ሁኔታ በተፈጸመበትና ፖሊስ ስለሁኔታው በማጣራት ላይ እያለ፣ የፌዴራል የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት ተጠርጣሪዎቹ በዋስ እንዲወጡ ውሳኔ ሰጥቷል፡፡
ፍርድ ቤቱ ድርጊቱን ‹‹ተራ የፖለቲካ ሽኩቻ ነው›› በማለት የዳኛውን ገለልተኛነት የሚያጠራጥር መሆኑንም አክለዋል፡፡ ዓቃቢያነ ሕጉ እንዳብራሩት የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት የምርመራ መዝገቡን ወስዶ ለሳምንት ማቆየቱና አልመልስም በማለቱ፣ እጃቸው ላይ በነበረ ሰነድ ለፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ይግባኝ ብለው፣ የተጠርጣሪዎቹ የዋስትና መብት እንዲታገድ ማድረጋቸውን አስረድተዋል፡፡ በተለይ አራት ተጠርጣሪዎች በኅቡዕ ጦር እየመሩ እንደነበርና መረጃ ሲለዋወጡበት የነበረን ማስረጃ ከብሔራዊ መረጃና ደኅንነት አገልግሎት ጠይቀው በመጠባበቅ ላይ እያሉ፣ ዋስትና መፍቀድ ተገቢ አለመሆኑንም ዓቃቢያነ ሕጉ ተናግረዋል፡፡
በግለሰብ እጅ ሊገባ የማይችል የጦር ሜዳ መነጽር መገኘቱንም ገልጸዋል፡፡ በአዲስ አበባ በወታደራዊ አመራሮች ላይ ግድያ ሲፈጸም የኤሌክትሪክ ኃይል እንዲቋረጥ ግዳጅ የተሰጣቸው፣ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ሠራተኞች መያዛቸውንም ገልጸዋል፡፡ የጦር መሣሪያ መግዛቱንና 6,000 ጥይቶች ቢኖሩትም ከጎንደር እንዴት እንደሚያሳልፈው ምክክር ሲያደረግ የነበረ ተጠርጣሪና ሌሎችም፣ በኅቡዕ ተደራጅተው በእነማን ላይ ዕርምጃ እንደሚወስዱ ሥልጠና ጭምር የወሰዱ ተጠርጣሪዎች መሆናቸውንም ተናግረዋል፡፡ ይኼ ሁሉ ባለበት ገና በምርመራ ላይ እንደሆኑ እየገለጹ የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት ዋስትና መፍቀዱ ተገቢ አለመሆኑን ገልጸዋል፡፡ በአጠቃላይ ከሰኔ 15 ከፍተኛ አመራሮች ግድያ ጋር በተያያዘ የሽብር ተግባር ስለመፈጸሙ ከተለያዩ የመንግሥት ተቋማት ጋር እየሠሩ እያለ፣ የወንጀል ተግባሩን በመቀየር ዋስትና መስጠቱም ተገቢ አለመሆኑን ዓቃቢያነ ሕጉ ደጋግመው አስረድተዋል፡፡
ፍርድ ቤቱ በመሀል፣ ‹‹በመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት በእያንዳንዱ ተጠርጣሪ ላይ ለወንጀል ጥርጣሬ መነሻ የሚሆን የምርመራ ውጤት አቅርባችሁ ነበር?›› የሚል ጥያቄ ለዓቃቢያነ ሕጉ አቅርቦላቸው፣ ማን ከማን ጋር ግንኙነት እንደነበረው በቂ መጠርጠሪያ ማቅረባቸውን ተናግረዋል፡፡ ቀሪ መረጃና ማስረጃ በመሰብሰብ ላይ እንደሆኑም ማስረዳታቸውን ከኢትዮ ቴሌኮም፣ ከባንክ፣ የባልደራስ ምክር ቤትን እንደ ሽፋን በመጠቀም ወንጀል መፈጸማቸውን ለማሳየት ከብሔራዊ መረጃና ደኅንነት አገልግሎት መረጃ መጠየቃቸውን ቢገልጹም፣ ፍርድ ቤቱ እንዳልተቀበላቸው አስረድተዋል፡፡
ከፍተኛው ፍርድ ቤት ግን ያቀረቡትን የይግባኝ አቤቱታ በሚገባ ከተመለከተ በኋላ፣ ዋስትናውን እንደሻረውም አክለዋል፡፡ ፍርድ ቤቱ በመቀጠል፣ ‹‹እናንተ (ዓቃቢያነ ሕጉ ወይም ፖሊስ) 28 ቀናት የምርመራ ጊዜ ጠይቃችሁ ከፍተኛው ፍርድ ቤት እንዴት ከዚያ በላይ ሊፈቅድ ቻለ?›› በማለት ሲጠይቃቸው፣ ችሎቱ የበዓል ቀናትን ትቶ የሥራ ቀናትን ብቻ በመቁጠር መስጠቱን ጠቁመው ስህተት ከሆነ ሊታረም እንደሚችል ተናግረዋል፡፡
ፍርድ ቤቱ በመቀጠል፣ ‹‹ከሰኔ 16 ቀን 2011 ዓ.ም. ጀምሮ በምርመራ ላይ ከሆናችሁ እንዴት እስካሁን አልጨረሳችሁም? አሁንስ በምን ላይ ናችሁ?›› የሚል ጥያቄ አቅርቦላቸው፣ ተጠርጣሪዎቹ ሲዘጋጁ የከረሙት ከጥቅምት ወር 2011 ዓ.ም. ጀምሮ መሆኑን፣ በቤንሻንጉል ጉምዝ ዋና ከተማ በአሶሳና በአዲስ አበባ የተፈጸመውን ሁሉ ማጣራት ስላለባቸው፣ እየሠሩና የጠየቁት ለመረጃ እስከሚመጣላቸው እየጠበቁ መሆኑን ተናግረዋል፡፡
የተጠርጣሪዎቹ ጠበቆች በተሰጣቸው ድጋሚ የመከራከሪያ ዕድል እንዳስረዱት፣ ዓቃቤያነ ሕጉ የምርመራ መዝገቡ በመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት ስምንት ቀናት በዳኛ ዕግድ መቆየቱን ለችሎቱ መግለጻቸው፣ ከአንድ ከፍተኛ የሕግ ተቋም የማይጠበቅ ምላሽ ከመሆኑም ባለፈ ግምት ውስጥ የሚከት መሆኑን አስረድተዋል፡፡ ፖሊስ የራሱን ዋና የምርመራ መዝገብ ይዞ ለፍርድ ቤት የሚያቀርበው ደግሞ ግልባጩን (ኮፒ) መሆኑን ጠቁመው፣ መዝገቡ ዳኛው ዘንድ ስምንት ቀናት መቆየቱንና ‹‹አልሰጥም አሉኝ›› የሚል ሰበብ ማቅረብ ተገቢ አለመሆኑን ገልጸዋል፡፡
ሌላው ዓቃቢያነ ሕጉ የምርመራ መዝገቡ አካል ያልሆነን ጉዳይ ‹‹አሶሳ ከተማ የተፈጸመን ድርጊትም እየመረመርኩ ነው›› ማለቱ የማይገናኝ ነገር ለማገናኝት መሞከር መሆኑንም አክለዋል፡፡ የጦር ሜዳ መነጽር ይዘው ተገኝተዋል በማለት ዓቃቢያነ ሕጉ ተጠርጣሪዎቹን ለመወንጀል ያደረገው ጥረት፣ ‹‹መነጽር አይደለም ታንክ ይዘው ቢገኙ ሽብር ነው ማለት ነው?›› በማለት ጠይቀው፣ ፍርድ ቤቱ መዝገቡን አስቀርቦ እንዲያይላቸው ጠይቀዋል፡፡ ተገኘ የተባለው የጦር ሜዳ መነጽር የዩኒቨርሲቲ ማስተማሪያና ከመምህር ቤት የተገኘ መሆኑንም አክለዋል፡፡ በኅቡዕ ተደራጅተው ጦር ሲመሩ ነበር የተባሉት ደንበኞቻቸው ጫማ የሚጠርጉ ሊስትሮዎች፣ የቤት ሠራተኞችና የፖለቲካ ድርጅት አባላት መሆናቸውንም አክለዋል፡፡
ግድያው ሰኔ 15 ቀን ተፈጽሞ ደንበኞቻቸው ሰኔ 16 ቀን መያዛቸው የሚገርም እንደሆነ የገለጹት ጠበቆቹ፣ ይኼ የሚያሳየው እነሱን ለመያዝ ዝርዝር ተይዞና ቀደም ብሎ ዝግጅት መኖሩ የሚያረጋግጥ መሆኑን ተናግረዋል፡፡ የፌዴራል የመጀመርያ ደረጃ ፍርድ ቤት የሽብር ተግባር ወንጀል አያስቀጣም ሳይሆን፣ በአዋጅ ቁጥር 652/2011 አንቀጽ (19) መሠረት ሊያስጠረጥራቸው የሚችል ማስረጃ እንዳልተገኘባቸው ወይም ፖሊስ በተሰጠው የ28 ቀናት የምርመራ ጊዜ ሊያቀርብ እንዳልቻለ መግለጹ እንደሆነ አስረድተዋል፡፡ ዓቃቢያነ ሕጉ ተጠርጣሪዎቹ የጦር ሥልጠና ሲያደርጉ እንደነበር መግለጻቸው ስህተት መሆኑን ጠበቆቹ ጠቁመው፣ መንግሥት ራሱ በጀት መድቦ ሲያሠለጥናቸው የነበሩ መሆናቸውን አክለዋል፡፡ በአጠቃላይ ፖሊስ እንኳን ማስረጃ ሊያቀርብባቸው ቀርቶ ቃላቸውን እንኳን እንዳልተቀበላቸውም ጠቁመዋል፡፡
ተጠርጣሪው ዓቃቤ ሕግ አቶ የወግሰው በቀለ ለሥር ፍርድ ቤቶች ከታሰረ 50 ቀናት እንደሞላው ሲያስረዳ፣ ፍርድ ቤቱ ለምን ምርመራ እንዳልጨረሰ ፖሊስን ሲጠይቀው፣ የባልደራስ ምክር ቤት አባል መሆኑን ስለደረሰበት እያጣራ መሆኑን እንደገለጸም አስታውሰዋል፡፡
የግራ ቀኙን ክርክር የሰማው የፌዴራል ጠቅላይ ፍርድ ቤት ይግባኝ ሰሚ ችሎት መርምሮ ውሳኔ ለመስጠት ለነሐሴ 22 ቀን 2011 ዓ.ም. ቀጠሮ ሰጥቷል፡፡
Ethiopian Reporter
Dagumedia 